TOKİ’nin “Ev Sahibi Türkiye Projesi” gibi büyük sosyal konut fırsatları gündeme geldiğinde, en çok kafa karıştıran konulardan biri ‘hane halkı geliri’ oluyor. Bu kritik kriter, başvuru yapıp yapamayacağınızı belirleyen ilk adımdır. Peki, bu gelir tam olarak nasıl hesaplanır? Yanlış bir hesaplama yüzünden hayallerinizdeki eve veda etmek istemiyorsanız, gelin en sık sorulan 5 kritik soruyu birlikte yanıtlayalım.

1. Hane Halkı Gelirine Kimler Dahil Edilir?

En temel soruyla başlayalım: “Hane” kimlerden oluşur? Genel kural, başvuru sahibinin kendisi, eşi ve velayeti altındaki çocuklarının gelirlerinin tamamının toplanmasıdır.

• Eşim çalışmıyorsa ne olacak? Eşiniz çalışmıyor olsa bile hane halkının bir parçasıdır. Geliri sıfır (0) TL olarak hesaba katılır, ancak yine de beyan edilmesi gerekir.
• Çocuğumun maaşı dahil mi? Eğer çocuğunuz 18 yaşından küçükse ve bir geliri varsa, bu gelir hane halkı gelirine eklenir. 18 yaşını doldurmuş ve çalışan bir çocuk, sizinle aynı evde yaşasa bile genellikle ayrı bir hane olarak kabul edilir ve geliri sizin hesabınıza dahil edilmez.

2. Net Gelir mi, Brüt Gelir mi Esas Alınır?

Maaş bordrolarındaki rakamlar kafa karıştırıcı olabilir. Ancak kural nettir: Sosyal konut başvurularında dikkate alınan tutar, tüm kesintiler (vergi, SGK primi vb.) yapıldıktan sonra elinize geçen net gelirdir. Brüt maaşınız üzerinden hesaplama yaparak hata yapmaktan kaçının. Hesabınıza yatan son tutarı baz almalısınız.

3. Fazla Mesai, Prim ve Diğer Ek Gelirler Hesaba Katılır mı?

Evet, katılır. Hane halkı geliri, sadece ana maaştan ibaret değildir. Düzenlilik arz eden tüm ek gelirler bu hesaba dahil edilmelidir.

• Fazla Mesai ve Primler: Eğer düzenli olarak fazla mesai yapıyorsanız veya her ay/üç ayda bir prim alıyorsanız, bu tutarların aylık ortalamasını net gelirinize eklemelisiniz.
• Yardımlar: Yol, yemek, aile yardımı gibi düzenli olarak ödenen tüm sosyal yardımlar ve ek ödemeler de gelir hesabının bir parçasıdır.

Kısacası, sürekli ve düzenli olan her türlü gelir (kira geliri, ek iş geliri vb.) beyan edilmelidir. Bu konuda daha detaylı ve projeye özel bilgileri her zaman Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) resmi sitesinden teyit edebilirsiniz.

4. Gelir Şartını Aştığımı Fark Etmezsem Başvurum Yanar mı?

Bu soruya verilecek cevap maalesef kesin bir evet. Gelir sınırını aştığınız halde başvuru yapmanız ve bunun tespit edilmesi, başvurunuzun doğrudan iptal edilmesine neden olur. Hatta kurada ev çıksa ve sözleşme imzalansa bile, gerçeğe aykırı beyanda bulunulduğu sonradan anlaşılırsa sözleşmeniz feshedilebilir ve yaptığınız ödemelerin iadesinde kesintiler yaşanabilir. Bu nedenle, gelir hesabını dürüst ve dikkatli bir şekilde yapmak en önemli adımdır.

5. Hane Halkı Geliri Nasıl Belgelenir?

Beyan ettiğiniz geliri resmi belgelerle kanıtlamanız istenecektir. Başvuru sırasında genellikle aşağıdaki belgeler talep edilir:

• Maaşlı Çalışanlar İçin: Çalıştıkları iş yerinden alınmış, son aya ait imzalı ve kaşeli maaş bordrosu.
• Emekliler İçin: Emekli maaşını gösteren, ilgili sosyal güvenlik kurumundan alınmış belge veya e-Devlet dökümü.
• Serbest Meslek Sahipleri İçin: Güncel vergi levhasının fotokopisi ve son yıla ait gelir vergisi beyannamesi.
• Çalışmayanlar İçin: Geliri olmadığını kanıtlayan belgeyi ilgili Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan alabilirler.

Bu belgelere ve daha fazlasına genellikle e-Devlet Kapısı üzerinden kolayca ulaşabilirsiniz.

Unutmayın, doğru ve eksiksiz bilgi ile yapılan bir başvuru, hayalinizdeki eve kavuşmanın ilk ve en sağlam adımıdır. Bol şans!